"Mała" przyszła wielka Madame Tussaud

Gdy ktoś znany jest jako Madame Tussaud,  TA madame Tussaud do figur woskowych, to trudno sobie ją wyobrazić jako Małą. Małą, Marie, drobną dziewczynkę z podbródkiem po ojcu, nosem po matce. Dziewczynkę, która od wczesnych lat  była za pan brat z chorobą, śmiercią i ludzkim organizmem.  Swą historię Mała relacjonuje od pewnego mitycznego początku (bo przecież nie pamiętamy narodzin, historie poznania rodziców znany tylko z opowiadań), a potem już  znacznie bardziej rzeczywistych wydarzeń związanych z pracą u doktora Curtiusa,  zajmującego się tworzeniem modeli organów z wosku oraz wyjazdu ze Szwajcarii do Paryża. To tam  rozgrywa się największa część historii przyszłej twórczyni muzeum. 

Głowy z wosku  stają się coraz bardziej popularne, a Curtius, którego Marie jest asystentką i służącą zyskują coraz większą popularność. W końcu do spółki z wdowa Picot otwierają salon figur.  O eksponatach jest coraz głośniej, a po Małą wysyłają z Wersalu, bo jedna z księżniczek chciałby mieć w niej nauczycielkę rysunku.  Wieje wiatr historii i po kilku latach ta sama Marie, która jadła z królem ciastka na dachu trafia do więzienia, gdzie zaprzyjaźnia się z przyszła żoną Napoleona.   

Bo historia Marie to nie tylko opowieść o niej- dziewczynce, nastolatce, kobiecie, która zdobywa nowe umiejętności i uczy się patrzeć na ludzi. To też historia  zmieniających się porządków i szal,  przechylających się to na stronę rewolucjonistów, to monarchistów.  Jest bardzo ciekawa bohaterka, baczna obserwatorka świata, który jest dokoła niej. Jest  plejada świetnie nakreślonych postaci- od opisującego Paryż wędrownego kronikarza, przez delikatnego syna madame, skupionego na swej sztuce lekarza,  chowaną pod kloszem księżniczkę, aż po wdowę Picot:  twardą bizneswoman, czułą matkę i  kobietę żyjącą w potrzasku własnych myśli.  Jest niełatwy czas historyczny.  I jest autor, który to wszystko spina w świetną literaturę.  W posłowiu pisze, że prace nad książką zajęły mu 15 lat.  Że zdobył wiele materiału źródłowego i oparł się na faktach, ale część sytuacji czy cech swoich bohaterów musiał wymyślić.  W tej powieści nie widać szwów- nie wiem, co jest  fantazją, co informacją wyciągniętą ze źródeł. Ale biorę w całości.  Momentami ironiczna, czasem pełne dystansu, a kiedy indziej zaangażowanie narracja Marie, przemycane ciekawostki (wiecie, że osobiste służące w Wersalu mieszkały w szafach ustawionych blisko apartamentów pań?).  

Potoczystość opisów i klimat- czasem nieco makabryczny, czasem autentycznie smutny czy przerażający, chwilami lekko magiczny, sprawia, że książkę czyta się z ogromną przyjemnością i zainteresowaniem. I choć zdarza mi się narzekać na rozwlekłą narracje, tu mam wrażenie pełnej jasności i tego, że każde słowo zostało postawione w sposób przemyślany i potrzebny. 

 "Mała" pochłania, intryguje i daje mnóstwo tematów do rozmyślań- historia, kobiecość, zainteresowanie tym co nowe, dziwne, niepoznane, makabryczne i utrwalające nasz czas. Fascynująca powieść, której dodatkowym atutem są  autentyczne  szkice kobiety, której nazwisko nierozłącznie kojarzyć się będzie z woskowym imperium.

Edward Carey, "Mała światu znana jako Madame Tussoud". Przeł. Tomasz Wilusz.  Wyd. Prószyński i S-ka. Warszawa 2020.

 

"Morderstwa w Kingfisher Hill" zbrodnia w starej rezydencji i irytujący inspektor

Hercules Poirot jedzie do rezydencji Kingfisher by rozwiązać zagadkę zabójstwa syna właścicieli i dociec, dlaczego do morderstwa przyznała się narzeczona ofiary. W autokarze spotyka kobietę, która wyjawia, że zabiła mężczyznę, którego  kochała... 

Jak to w kryminałach bywa każdy ma swoje tajemnice,a  najlepiej poinformowana jest leciwa sąsiadka (ok, sąsiadka ma 60 lat, a cały czas opisywana jest jakby była bzową babuleńką...). Zamknięty krąg podejrzanych,  rodzinne i przyjacielskie zatargi, kłamstwa, aż w końcu Poirot wygłosi mowę i odsłoni motywy dwóch morderstw (w międzyczasie mamy jeszcze jednego trupa).

  Zakończenie i wnioskowanie jest bardzo w stylu Christie, te piętrzące się motywy, tajemnice, które ostatecznie zyskują jasne rozwiązanie powinno spodobać się wielbicielom klasycznych powieści królowej kryminałów. Bo kryminał, mimo pewnych dłużyzn, gry w patrzałki, która nie jest czechowowską strzelbą i wcale nie wybucha, nie jest zły. Zagadka skonstruowana jest logicznie i ciekawie, a czyta się nieźle. Ale nie jest aż tak różowo!  Inspektor Catchpool towarzysz Poirota, imitacja Hastingsa, jest nadal irytujący, nudny i nijaki. Postać, którą Hannah postanowiła wzbogacić universum Christie jest niestety mdła, nieudana i w każdej z 4 części równie denerwująca. Szkoda, bo choćby postać  Daisy, siostry ofiary, udowadnia, że autorka umie tworzyć bohaterów konkretnych i budzących emocje, a tu taki Catchpool pałęta się w kolejnej powieści. Może go zamordować?

Mimo faktu, że  to chyba najchudsza nowa przygoda Poirota, to i tak dałoby się ją bardziej skondensować i nasycić akcją i klimatem oraz wciągnąć czytelnika od początku-przyznam, że miałam trochę trudności z wejściem w fabułę przez pierwsze 40 stron, mimo tego, iż jest i morderstwo i zagadka. Ale jest dużo Catchpoola.

   Już przy okazji poprzednich tomów pisałam, że kryminały Hannah nie są złymi książkami. Autorka z powodzeniem mogłaby wymyślić swoją serię kryminałów retro- ma smykałkę do opisywania tamtych czasów, tworzenia zagadek, w których liczy się dedukcja, a nie billing z komórki. Nadal jednak nie wiem, po co ożywiać uśmierconego przez Christie w "Kurtynie" Poirota. Bo są rzeczy, których nawet dla kasy robić nie warto, bo te książki chyba nie przejdą do klasyki. Sposób pisania Christie był jej naturalnym stylem. U Hannah czegoś zabrało. Czego? Nie umiem tego nazwać, ale wlaśnie to, co nienazwane jest tym czymś, co stanowi o sile i roli pewnych autorów. Taki tajemniczy składnik, którego nie widzisz, a jego brak mocno odczuwasz. Bo narysowanie wąsów nikogo nie czyni małym belgijskim detektywem.

Poprzednie książki z serii Nowe śledztwa Poirota. 

 Inicjały zbrodni

Zamknięta trumna 

Zagadka trzech czwartych

Sophe Hannah, "Morderstwa w Kingfisher Hill". Przeł. Maria Jaszczurowska. Wyd. Dolnośląskie. Wrocław 2020.

"Las z wełny i stali" poszukiwanie harmonii i idealnego tonu

 

Widzieliście kiedyś przy pracy stroiciela fortepianów? Ja tak i przyznam, że ta czynność ma w sobie coś z czarów. Trudno się dziwić, że pierwsze spotkanie ze stroicielem zrobiło takie wrażenie na uczniu szkoły, siedemnastoletnim Tomurze, że sam zechciał nim zostać. Natsu Miyashita w swojej powieści pokazuje kulisy wielkiej i codziennej sztuki-bez dobrze nastrojonego instrumentu nie ma ani koncertu w filharmonii, ani grania w knajpie, ani domowego muzykowania. Tomura pod okiem dwóch różnych stroicieli szlifuje swój warsztat i szuka definicji idealnego strojenia 

A za nią idzie poszukiwanie idealnego życia i szczęścia. Las z wełny i stali, czyli podbite filcem młoteczki uderzające w struny fortepianu, jest terenem poszukiwań tego, co w muzyce i życiu najważniejsze-harmonii. I zestrojenia lub dostrojenia. Bo idealny stroiciel znajduje balans między tym, co dyktuje jego słuch i doświadczenie, a tym czego oczekuje klient. Sztuki słuchania innych, instrumentów i coraz wyraźniejszego własnego głosu uczy się młody, choć już wykształcony, stroiciel. Uczy się z wschodnim spokojem i szacunkiem dla doświadczeniach swoich mistrzów. Jeden z nich twierdzi, że do osiągnięcia w czymkolwiek biegłości należy poświęcić temu zadaniu 10 tys godzin. Dla nas, hołubiących szybki efekt Europejczyków to niesłychane. Piękny, choć niestety coraz bardziej nie nasz współczesny jest też widoczny w książce szacunek dla autorytetów i prawdziwych znawców swojej sztuki. I rozmowy o strojeniu, guście, smaku, które są w istocie rozmowami do życiu.

Rodzaj płynności i spokoju narracji, który oferuje i ofiarowuje nam autorka  nie ma w sobie jednak nic z nudy. Powieść ma swój nerw, linię melodyczną, za którą podążamy ciekawi kolejnych etapów jej rozwoju. To książka o spokojnym i świadomym odnajdywaniu swego powołania, o dorastaniu i słuchaniu przewodników. O życiu na styku przeszłości i teraźniejszości, natury, z której wychodzi bohater urodzony w górskiej wiosce i świata kultury i muzyki. Na drugim planie to też opowieść o rodzeństwach, rodzinach i planach awaryjnych, o rozczarowaniach i nowych początkach. I ciągłym poszukiwaniu swojego klarownego, pełnego głosu i brzmienia. '"Stylu pięknego niczym sen, lecz konkretnego jak rzeczywistość", o którym pisze wspomniany w powieści Hara Tamiki. Warta poznania historia i pięknie napisana książka!

To dość niesamowite, że w roku, którym nie odbył się Konkurs Chopinowski trafiłam na dwie świetne książki z fortepianem w tle, tę i fantastyczne  Pszczoły i grom z oddali, w których stroiciel jest dobrym duchem pianistycznego konkursu 

Natsu Miyashit, "Las z wełny i stali". Przeł. Dariusz Latoś. Wyd. Kwiaty Orientu. Skarżysko-Kamienna 2020

"Cała prawda o miłości" i projekt autentyczność

Czy jesteśmy autentyczni? Czy mówimy o sobie prawdę? Ile marzeń, wątpliwości, prawd taimy?  Powieść "Cała prawda o miłości" (w oryginale "Projekt autentyczność") to historia kilkorga ludzi, których połączyła jedna kawiarnia i zeszyt w zielonej okładce. 

Pomysłodawcą projektu autentyczność jest  osiemdziesięcioletni malarz, którzy lata sławy ma już dawno za sobą, a w przeżywaniu samotności ma mu pomóc pewien eksperyment. Zeszyt z opisaną przez niego historią trafia w ręce właścicielki kawiarni, byłej prawniczki Moniki, marzącej o stabilizacji i rodzinie. Dalej zeszyt rusza w podróż na daleki wschód i wraca w plecaku prostolinijnego Australijczyka.  Jest jeszcze próbujący wyjść z uzależnienia makler giełdowy, ciekawska opiekunka środowiskowa i kobieta, której życie na Instagramie śledzą tysiące fallowersów, ale  wolałaby mieć serce swego męża niż miliony serduszek pod  sponsorowanymi postami. 

Powieść, której konstrukcję bardzo lubię, czyli splatająca w osobnych rozdziałach los kilku bohaterów i pozwalająca czytelnikowi popatrzeć na te same wydarzenia z różnych punktów widzenia. To też opowieść o prawdzie, w której najtrudniej stanąć przed sobą samym.  A poza tym o przyjaźni pozornie różnych ludzi, którzy na początku dostrzegają tylko zieleńszą trawę na podwórku sąsiada. Książka, którą określiłabym jako słodko-słoną, bo jest tu oczywiście wątek romantyczny (ich dwóch, ona jedna), ale sporo też spostrzeżeń o codzienności kreowanej przez oczekiwania społeczeństwa i świat mediów społecznościowych Opowieść o problemach, z którymi borykają się bohaterowie,  autentyczniejsza tym bardziej, że jak oparta na prawdziwych doświadczeniach- w posłowiu autorka opowiada,że ma za sobą wyjście z uzależnienia od alkoholu, które  przyczyniło się do rozpoczęcia przez nią pisania. 

 Powieść bardzo dobrze mi się czytało, bohaterowie budzili emocje przez to, że nie byli idealni, a jednocześnie udawało im się poradzić z problemami.  Pomysł z zeszytym autentyzmu był trafiony, a wątki i postaci dobrze łączyły to co lżejsze, z tym co poważniejsze.  A zakończenie...Cóż, to właśnie dlatego uznaję lekturę za słodko-słoną.  Zakończenie jest prawdopodobne. Autentyczne.

 

 Clare Pooley, "Cała prawda o miłości". Przeł. Wyd. Zysk i spółka. Poznań 2020.

 

"Lista, która zmieniła moje życie" wyjście z kokonu bezpieczeństwa

Georgia jest zdolną rysowniczką, ale w pracy zajmuje się przede wszystkim organizacją ślubu szefowej (m.in. szuka niedźwiedzia i gołębi na wesele). Lubi swoje zwykłe codzienne życie i nie przepada za nieznanym. Jednak będzie musiała zmierzyć się z listą zadań do wykonania i to zaplanowaną przez jej aktywną, otwartą i odważną siostrę. Siostra nie może sama tych zadań zrealizować, bo właśnie zdiagnozowano u niej stwardnienie rozsiane.  Georgia, widząc, jak ważne dla Amy jest zrealizowanie listy,  postanawia stawić czoła wyzwaniom.Zaczyna się od randki z internetu, a potem, zgodnie z regułami gatunku, sprawy się piętrzą. A do tego bohaterka decyduje się zorganizować bieg na rzecz swojej siostry i przy okazji poznać od innej strony współpracowników. 

 

 Czasami Georgia może drażnić swoim nie do końca dojrzałym zachowaniem, ale przez  przeziera widoczne pokrewieństwo z ikoną komedii romantycznej, czyli Bridget. Georgia jest w swoich przemyśleniach i podejściu trochę podobna do panny Jones, młodsza od niej (26 lat) i żyjąca 20 lat późnej, ale jednak z bohaterką Fielding łączy ją poczucie humoru, wymyślanie dziwnych problemów i jeszcze dziwniejszych rozwiązań.     

Choć  zakwalifikowano powieść jako komedię romantyczną, a to romansu jest niewiele (mnie to zupełnie nie przeszkadza), a najważniejszym uczuciem jest tu miłość siostrzana i rodzinne wsparcie. To też kolejny sposób pokazania w książce lekkiej i przyjemnej, zagadnienia choroby jako doświadczenia wpływającego na całą rodzinę oraz tego, jak istotne jest wsparcie psychiczne i obecność bliskich. 

Książka z tych lekkich i przyjemnych (a mam wrażenie, że takich opowieści teraz nam szczególnie potrzeba). Dobra na leniwy wieczór, pokazująca, że warto wyjść ze swojego bezpiecznego kokonu i odważyć się zrobić coś innego- dla innych i dla siebie.   Jeśli mam ją porównać do wydanych w tej samej serii "Współlokatorów", to patrząc tak po prostu i bez analiz, "Listę..." czytało mi się przyjemniej. 

A przy okazji sporo ostatnio list w obyczajówce- zadania z listy realizowała też bohaterka "Sztuki sięgania gwiazd" . 

 Olivia Beirne, "Lista, która zmieniła moje życie".Przeł. Xenia Wiśniewska. Wyd. Albatros. Warszawa 2020